2024 yılında sürdürülebilir havacılık yakıtı (SAF) üretimi, bir önceki yıla göre iki kat artarak 1 milyon tona (1,3 milyar litre) ulaştı. Ancak bu büyüme, sektörün hedeflerine ulaşmak için yetersiz kaldı. SAF, biyokütle, atık yağlar ve diğer yenilenebilir kaynaklardan üretilen, karbon emisyonlarını önemli ölçüde azaltma potansiyeline sahip çevre dostu bir jet yakıtıdır. Küresel jet yakıtı üretiminin yalnızca %0,3’ünü ve yenilenebilir yakıt kapasitesinin %11’ini oluşturan SAF, havacılık sektörünün karbon nötrlük hedefine ulaşmasında kritik bir rol oynuyor.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), 2024 yılı için 1,5 milyon ton (1,9 milyar litre) üretim tahmini yapmıştı. Ancak ABD’deki bazı önemli SAF üretim tesislerinin açılışlarının 2025’in ilk yarısına ertelenmesi, üretimdeki artışı yavaşlattı. 2025 yılında SAF üretiminin 2,1 milyon tona (2,7 milyar litre) ulaşarak küresel jet yakıtı üretiminin %0,7’sini oluşturması bekleniyor.
Sürdürülebilir yakıt neden kilit bir çözüm?
SAF, geleneksel jet yakıtına göre %80’e kadar daha düşük karbon emisyonu sağlama potansiyeline sahip. Biyokütle ve diğer çevre dostu kaynaklardan üretilmesi, küresel enerji dönüşümünün önemli bir parçası olarak değerlendiriliyor. Ancak üretimdeki yavaş artış, havacılık sektörünün karbon nötrlük hedeflerini tehdit ediyor.
Fosil yakıt teşvikleri üretimi kısıtlıyor
IATA Genel Direktörü Willie Walsh, hükümetlerin fosil yakıt sektörüne sağladığı teşviklerin SAF üretimindeki büyümeyi engellediğini belirtti:
“Fosil yakıt üretimine yönelik sübvansiyonlar devam ederken, yenilenebilir enerjiye geçiş için net politikalar oluşturulamıyor. Bu durum, sürdürülebilir havacılık yakıtının sektörün ihtiyaçlarını karşılamasını zorlaştırıyor.”
Walsh, fosil yakıt sübvansiyonlarının kaldırılarak, yenilenebilir enerjiye yönelik teşviklerin artırılması gerektiğini vurguladı.
IATA’nın analizlerine göre, 2050 yılına kadar net sıfır karbon emisyonu hedefine ulaşmak için dünya genelinde 3.000 ila 6.500 yeni yenilenebilir yakıt tesisi kurulması gerekiyor. Bu tesisler yalnızca SAF değil, diğer sektörler için de yenilenebilir yakıt üretiminde kullanılacak.
Halk desteği güçlü, hükümetlerden net adımlar bekleniyor
Yapılan bir ankete göre, yolcuların %86’sı hükümetlerin sürdürülebilir havacılık yakıtını desteklemek için üretim teşvikleri sağlaması gerektiğini düşünüyor. Ancak halkın bu güçlü desteğine rağmen, üretim artışı beklentilerin altında kaldı.
IATA, SAF üretimini hızlandırmak için kısa vadede alınabilecek bazı önlemler önerdi. Bunlar arasında SAF’ın ham petrolle birlikte işlenmesi, üretimin çeşitlendirilmesi ve küresel bir muhasebe çerçevesinin oluşturulması yer alıyor.
Havacılık sektörü, sürdürülebilir havacılık yakıtını karbon salınımını azaltmada kilit bir çözüm olarak görüyor. Ancak bu çözümün başarılı olması, hükümetlerin net politikalar oluşturmasına ve yenilenebilir enerjiye yönelik yatırımları artırmasına bağlı.