Avrupa Birliği (AB) ile Türkiye arasında devam eden vize krizine şimdi de şirketlerin finansal verileri eklendi. Yeni uygulamayla birlikte, Schengen vizesi başvurularında şirketlerden tüm banka hareketlerini içeren kapsamlı belgeler talep ediliyor. Belgeleri paylaşmayan firmalar, çalışanlarıyla birlikte kara listeye alınıyor.
Şirketlere “finansal şeffaflık” şartı
Avrupa ülkeleri, artık sadece başvuru sahibinin bireysel gelir belgeleriyle yetinmiyor. Vize almak isteyen çalışanlar için, çalıştıkları firmaların son üç aya ait ayrıntılı harcama dökümlerini sunmaları zorunlu hale geldi. Söz konusu belgeler, sadece özet değil; binlerce kalemi içerebilecek şekilde detaylı olmalı. Aksi halde, vize başvuruları reddediliyor.
Eksik belgeyle yapılan başvurular yalnızca iptal edilmekle kalmıyor; firmalar sistemsel olarak “riskli” kabul edilerek kara listeye dahil ediliyor. Bu durum, firmanın diğer çalışanları için de vize almayı imkânsız hale getiriyor.
Şirket bilgileri olmadan vize yok
Şirketlerin sunduğu belgeler arasında artık; faaliyet belgesi, güncel vergi levhası, Ticaret Sicil Gazetesi, imza sirküleri ve banka hesap dökümleri gibi finansal kayıtların eksiksiz yer alması bekleniyor. Bu bilgilerde şirketin üç aylık tüm mali hareketlerinin belgelenmesi gerekiyor.
Uygulamanın özellikle büyük işletmelerde ticari sırların ifşası anlamına geldiğini belirten uzmanlar, bu taleplerin daha önceki vize rejimlerinde görülmediğine dikkat çekiyor.
“Bu bir güvenlik uygulaması değil, ekonomik baskı”
KOBİ’lerden holdinglere kadar her ölçekteki firma, Avrupa’da yapılacak toplantılara ya da fuarlara katılmak için artık adeta hesap dökümü sunmak zorunda. Ancak bu durum iş dünyasında büyük tepki çekiyor.
Bu taleplerin sadece ekonomik değil, aynı zamanda kişisel veriler açısından da ciddi ihlallere yol açtığını belirten hukukçular, uygulamanın hem Türk mevzuatına hem de uluslararası veri koruma yasalarına aykırı olduğunu vurguluyor.
Vize maliyeti 30 bin TL’yi aştı, red oranı yüzde 40’larda
Konsolosluk harçları, çeviri ve noter giderleriyle birlikte Schengen vizesine başvurmanın maliyeti bugün 30 bin TL’yi geçiyor. Buna rağmen vize garantisi yok. Türkiye’den yapılan başvuruların yaklaşık yüzde 40’ı reddediliyor.
Bu şartlar altında özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler Avrupa ile olan ticari ilişkilerini sürdürememekten şikâyetçi. Türkiye’nin ihracat hedefleri bu uygulamayla birlikte büyük darbe alıyor.
Vize başvurusunda 34 belge isteniyor
Schengen vizesi başvurusu için gerekli evraklar arasında artık şu belgeler yer alıyor:
• Pasaport, kimlik fotokopisi
• Şahsi dilekçe
• İş yerinden İngilizce yazı (çalışma süresi, görev, maaş, izin ve seyahat bilgileriyle)
• İşe giriş bildirgesi, SGK hizmet dökümü, maaş bordrosu
• Ticari belgeler: Faaliyet belgesi, vergi levhası, Ticaret Sicil Gazetesi, imza sirküleri
• Şirket ve şahsi banka hesap dökümleri (kaşeli, imzalı, son 3 ay)
• Tapu, ruhsat fotokopileri
• Davet mektubu (firma bilgileri, seyahat tarihleri ve masraf açıklamalarıyla birlikte)
• Uçak ve otel rezervasyonları
• Seyahat sağlık sigortası
• Vukuatlı nüfus kayıt örneği, ikametgâh belgesi
• Varsa evlilik cüzdanı fotokopisi
Diplomasi devrede ama sonuç belirsiz
Ankara’nın bu yeni taleplerle ilgili Avrupa Birliği nezdinde diplomatik girişimlerde bulunacağı öğrenildi. Ancak sahadaki tablo oldukça net: Türk vatandaşları ve şirketleri, Avrupa kapılarında hem itibar hem de zaman kaybediyor.