Bosna Hersek’e özgü geleneksel bir şehir halk müziği türü olan Sevdalinka, UNESCO tarafından 2024 yılında Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi’ne dahil edildi. Tarihsel bir birikimin sonucu olarak şekillenen bu müzik türü, Güney Slav halklarının geleneksel sözlü şiir geleneği ile Osmanlı müziğinin etkilerinin harmanlanmasıyla ortaya çıktı.
Anlatı gücüyle kültürel bağları pekiştiriyor
Sevdalinka, hikâye anlatma işleviyle ön plana çıkan bir müzik türü olarak hem profesyonel hem de amatör sanatçılar tarafından icra ediliyor. A cappella ya da geleneksel müzik aletleri eşliğinde seslendirilen bu şarkılar, farklı topluluklar için kimlik ifade aracı olarak güncelliğini koruyor. Sahne folklorunun vazgeçilmez bir parçası olan Sevdalinka, her yaştan ve cinsiyetten insanın katılımına açık bir kültürel miras özelliği taşıyor.
Aileden akademiye farklı yollarla aktarılıyor
Sevdalinka’nın kuşaktan kuşağa aktarımı, çoğunlukla aile içi öğrenme yoluyla gerçekleşiyor. Genç nesiller, büyüklerini taklit ederek bu müziği öğreniyor ve zamanla kendi yorumlarını ekleyerek türün evrimine katkı sağlıyor. Bunun yanı sıra, müzik akademileri, bireysel dersler, atölyeler ve kamu eğitim sistemi aracılığıyla da bu gelenek yaşatılıyor.
Toplumsal birleştirici rolü
Sevdalinka, Bosna Hersek’te yaşayan farklı etnik gruplar, cinsiyetler ve kimlikler tarafından kabul görerek toplumsal birleştirici bir faktör haline gelmiş durumda. Kültürel bir ifade biçimi olarak bu müzik türü, topluluk üyelerine aidiyet hissi veriyor ve ortak bir kimlik oluşturulmasına katkı sağlıyor.
Bosna Hersek Kültür ve Spor Bakanlığı’nın desteğiyle sürdürülen çalışmalar, Sevdalinka’nın hem ulusal hem de uluslararası alanda tanıtılmasını hedefliyor. Bu özel müzik türü, geçmişten günümüze gelen köklü bir miras olarak hem bölgesel hem de küresel bir değer taşıyor.