Dünya seyahat hareketleri hızla artarken ülkeler turizm pastasından aldığı payı yükseltmek için kıyasıya rekabet ediyor. Daha fazla turist çekebilmenin yolu hem güçlü turizm destinasyonlarına hem de kaliteli konaklama tesislerine sahip olmaktan geçiyor. Türkiye konaklama tesis kalitesinde rakiplerine göre avantajlı durumda. Özellikle Antalya, Karadeniz gibi turizm bölgelerinde genç otellerin sayısı oldukça fazla. Ancak Türkiye geneline bakıldığında 30-35 yaşındaki yaşlı otellerin sayısı da hafife alınmayacak kadar çok. Türkiye’deki en eski oteller Ege bölgesinde yer alıyor. Bodrum, Kuşadası, Çeşme gibi bölgelerde 1990’lı yıllardan önce yapılan çok sayıda otel var. Kapadokya’da da 1990’lı yılların başlarında yapılan oteller yoğunlukta.
5 yılda bir ara, 10 yılda bir ana renovasyon
Türkiye’de otel sayısının fazlalığı sıkça tartışılıyor. Arz talep dengesinin bozulduğu belirtilse de yeni otellerin yapımı hız kesmiyor. Böyle olunca rekabette kızışıyor. Hem daha teknolojik hem de tasarım olarak daha dikkat çekici yeni oteller müşterileri kendine çekiyor. Bu durum yaşlı otellerin yenileme yatırımlarını zorunlu kılıyor. Müşteriler gittikleri tesisi hep aynı görmek istemiyor. Sürekli kendini yenileyebilen otellerden de vazgeçmiyorlar. Konaklama tesislerinin 5 yılda bir ara, 10 yılda bir de ana renovasyona gitmesinin ideal süre olduğu belirtiliyor. 5 yılda bir yapılması gereken ara renovasyon kapsamında tekstil ürünleri, kağıt ve halıların değiştirilmesi, boya gibi çalışmalar öne çıkıyor. 10 yılda bir yapılması gereken ana renovasyonda ise iç mimari değişiklikleri, modernizasyon, dış cephe, lobi ve odalarda güncel malzemelerin kullanımı gibi yenilikler öne çıkıyor. Oda kapı kilitlerinden müşterilerin ihtiyaçlarına cevap verebilecek internet altyapısına kadar uzayan teknolojik değişikliklerde yenileme çalışmalarında ayrı bir öneme sahip.
3 yıldır deyim yerindeyse çivi bile çakılmadı
Türkiye 2014’te 37 milyona yakın yabancı turist ağırlayarak müthiş bir çıkış yapmıştı. 36.2 milyon yabancı turistin geldiği 2015, sayı azalsa da turizmcilerin yüzünü güldürmüştü. Ancak pek çok gelişmenin etkisiyle turist sayısının 2016’da 25.3 milyona gerilemesi turizm sektörünü adeta felç etti. 2017’de 32.4 milyon sayısına ulaşılsa da 2014 rakamlarından çok uzaktı. Bu dönemde borçlar, krediler, kredi faizleri gibi pek çok maliyet kalemiyle boğuşan turizmciler 2018’den umutlandı. 2018’in ilk 8 ayında turist sayısındaki yüzde 22’lik artış turizm sektörüne nefes aldırdı. Yaralar sarılmaya başlandı. 2016 ve 2017’yi sıkıntılarla geçiren, bu yıl biraz nefes alan turizm sektörü deyim yerindeyse son üç yılda renovasyon çalışmaları için çivi bile çakamadı.
Renovasyonlar ne zaman hızlanacak?
Peki otelciler 3 yıldır erteledikleri renovasyon çalışmalarına ne zaman başlayacak? Ege’den Akdeniz’e, Karadeniz’den Güneydoğu Anadolu’ya kadar bölge bölge nabızlarını tuttuğumuz otelcilerin ortak görüşü 2018’in yaraların sarılmaya başlandığı yıl olması. Ancak burada önemli bir ayrıntı var. Turizmdeki bu yılki toparlanmadan sadece turist sayısı değil gelir olarak da olumlu etkilenen bölgeler Akdeniz ve Ege gibi yabancı turist ağırlıklı yerler oldu. Daha çok iç turizme hitap eden Bursa, Gaziantep, Mersin gibi bölgelerde gelir sıkıntısı halen sürüyor. Genel olarak bakıldığında rezervasyonlar, yurtdışından gelen sinyaller 2019’da Türkiye’nin turizmde tüm zamanların en iyi yılını yaşayacağına yönelik beklentiyi yükseltiyor. Beklentilerin gerçekleşmesi durumunda 2019’un ikinci yarısı ve 2020 yıllarında oteller erteledikleri renovasyonlara yoğunlaşacak. 2020’de kimisi ara kimisi ise ana renovasyonla uğraşacak.
Her üç otelden ikisi 10 yaşın üstünde
Konaklama tesisi istatistikleri turistik otellerin yaşı hakkında da fikir veriyor. Türkiye’de 1998 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan işletme belgeli turistik tesis sayısı 1.954’tü. Bu tesislerde 151 bin oda 314 bin yatak bulunuyordu. Turist tesis sayısı 2008 yılında 2.566’ya oda sayısı 268 bine, yatak sayısı da 567 bine yükseldi. 2017 yılı sonunda ise turistik tesis sayısı 3.771’e oda sayısı 446 bine ve yatak sayısı 935 bine yükseldi. Yatırım belgeli 1.051 tesiste ise 122.2 bin oda ve 263 bin yatak bulunuyor. Bu istatistiklere göre işletme belgeli tesislerin 2.566’sı 10 yaşın üstünde. İşletme belgeli tesislerin 1.954’ü ise 20 yaşın üstünde. Türkiye’de halen 7.613 belediye belgeli konaklama tesisi bulunuyor. Bu tesisler 230 bin odaya ve 508 bin yatağa sahip.
Bölge bölge renovasyon potansiyeli
Devamı Hotel Dergisi'nde