EMITT Turizm Fuarı’nda gerçekleşen “Başkanlar Oturumunda konuşan TÜRSAB Başkanı Firuz Bağlıkaya, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’a sert eleştirilerde bulundu.
Oturumun moderatörü Osman Ayık’ın Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un performansını sorması üzerine Bağlıkaya, gündem yaratacak açıklamalarda bulundu.
“Göze girmek için bütün meslektaşlarını perişan etti”
Ersoy’un döneminde, pandemi, Rusya-Ukrayna savaşı ve deprem olmak üzere üç büyük olay yaşandığını belirten Bağlıkaya, bu süreçte destek görmek yerine, TGA katkı payı ve konaklama vergisi gibi uygulamalarla karşı karşıya kaldıklarını belirterek, “Bakan Bey, göze girmek için bütün meslektaşlarını perişan etti. Bizim baktığımız yerden bu görünüyor” dedi.
“Destek beklediğimiz dönemde % 1400 zam yaptı”
Erosoy’un bakanlığı döneminde müze bileti fiyatlarına % 900 ile % 1400 arasında zam yapıldığını hatırlatan Bağlıkaya, “Bu zamlar, turizmin desteklenmesi gereken bir dönemde yapıldı” dedi.
“Depremden sonra bile konsantrasyonu tahsis ve TGA”
Türkiye’nin önemli kültür destinasyonlarının yıkıldığı bir dönemde Ersoy yönetimindeki bakanlığın iyi bir sınav vermediğini savunan Bağlıkaya, “Bakanlığın depremden sonra çıkardığı yönetmeliklerden biri TGA’nın bütçesiyle ilgili, diğeri de kamu taşınmazlarının turizme tahsisi hakkında. Bakanlığın depremle ilgili bir duyarlığı da yok. Hala arazi tahsisi ve TGA’yla ilgili işlerle uğraşıyorlar” dedi.
“Seyahat acentaları için hiçbir şey yapmadı”
Moderatör Osman Ayık’ın “Sayın Bakan’ın sektör açısından yaptığı hiç olumlu bir şey yok mu?” sorusunu ise Bağlıkaya söyle cevaplandırdı: “Sektör açısında değil de seyahat acentaları açısından değerlendirebilirim. Bizim açımızdan bir tek olumlu bir şey yapıldıysa salondaki hazirun söylesin. Hiçbir şey yapılmadı; sıfır…”
“Alan temsilcilikleri tam bir fiyasko”
Bağlıkaya eleştirilerine şöyle devam etti: “4 yıl önce meslek yasası çıkaracağız dedi, ortada meslek yasası yok. Konsantrasyonun tamamı arazi tahsisleri ve TGA. Bakın alan temsilcilikleri diye bir şey çıkardılar, tamamen fiyasko. Alan temsilciliğinde hiçbir işiniz Bakan Bey müsaade etmeden yürümüyor.
“İşi gücü bırakıp bizimle uğraştı”
TÜRSAB’ı zaten hiç söylemiyorum. Bizi yok sayma, bizimle ilgili hiçbir şey yapılmadığı gibi, rahat da bırakmadı. Mahkemeler, savcılıklar, vergi daireleri… İş güç bırakılıp bizimle uğraşıldı.”
“Seyahat acentalarını önemsizleştirmeye çalıştı”
Ersoy’un, seyahat acentalarını yok saydığını belirten Bağlıkaya şöyle devam etti: “Hiçbir resmi toplantıya davet edilmedik. Cumhurbaşkanımızın turizmle ilgili organizasyonlarına davet edilmedik. Sürekli otelciler öne çıkarıldı. Bunları bizim söylememiz lazım. Seyahat acentaları ekstra bir şekilde itilip kakılıp, örselendi. Küçük düşürüldü, önemsizleştirildi. Halbuki sektörün gerçeği bu değil. Halbuki dünyanın her yerinde turizmin lokomotifi seyahat acentalarıdır. Bunu otelci ve uçakçı kardeşlerimiz de bunu kabul eder. Kimseyi küçümsemek için söylemiyorum. Otel ne kadar önemliyse, uçakçı ne kadar önemliyse, seyahat acentası da o kadar önemlidir. Bu ekosistem içinde birileri sürekli öne çıkarılıp, birileri yok sayılırsa. Bu tavır olunca bir müddet sonra kamu da size öyle bakmaya başlıyor. Kamuya gittiğinde işinizi yapmıyorlar.”
“İletişim sorunu var!”
Ersoy’un sektörle olan iletişimde de sorunlar yaşadığını anlatan Bağlıkaya “Yönetişimde, iletişimde sıkıntı var. Turizm Bakanlığında iletişime açık bir yapı beklersiniz, fakat tamamen iletişime kapalı, ben bilirim, benden başka kimse bir şey bilmez. Ben ne dersem o şekilde olacak, yapmıyorsanız da cezalandırırım tavrı var” şeklinde konuştu.
Turizm istatistiklerine ilişkin de eleştirilerde bulunan Bağlıkaya şunları söyledi: “2019 yılında turist sayısı aynı kaldı, gelirler revize edildi. Bunun nasıl ve neye göre değiştirildiğini sektörde hiç kimse bilmiyor. 2022 yılında bir sabah kalkıp, 2019 yılında gelirimiz 34 milyar dolar değil, 38.9 milyar dolar dediler. 2020’de 12 milyar dolar değil 15; 2021 yılında 24 değil 30 dediler. Ben burada şöyle bir şey hissediyorum: 2023 yılında 50 milyar dolar hedef konmuş, 35’den 50’ye çıkmak zor, dolayısıyla demişler ki bunu 2019’dan itibaren alıp yavaş yavaş düzeltelim demişler. Gelilerle ilgili benim görüşüm bu.
100 milyon turist hedefini, bütün turizm çeşitleriyle beraber, sektörle sorunu olmayan bir kamu yönetimi yapısında gerçekleştirilebilecek bir hedeftir. Ama kişi başına da 1300 doları yakalayayım kısmında hayatın gerçeklerine uymayan şeyler var. Kitle turizmi yapan ülkelerde bu rakamlara çıkmak biraz zor. Ancak şehir turizmi yapan Fransa ve İtalya’da bu rakamlar yakalanabilir, ama bizde kitle turizminde bu zor.”
“Tur operatörleriyle kaç tane reklamı ortak yaptınız?”
TGA ile ilgili eleştirilerine devam eden Bağlıkaya, Sayıştay raporlarında 2021 yılında TGA 52 milyon dolar televizyon reklamı verdiğini hatırlatıp, “Bunu hangi ülkelerde ve hangi kanallara vermişler” diye sorarak, “Bunların hiçbirisi belli değil. Sektöre açıklanan raporda da yok. 52 milyon doları kime verdiniz. Kaç tane reklamı tur operatörleriyle ortak yaptınız. Ortak reklamlar çok önemli. 20 milyon dolar dijital reklam verilmiş. Hangi ülkede verildi, hangi ajansla çalışıldı, bu ajanslar nasıl seçildi?”
“Bunun neresi başarı?”
TGA’nın yaptığı reklamların anlatıldığı gibi gelen turist sayısını etkilemediğini anlatan Bağlıkaya, rakip ülkelerden şu örnekleri verdi: “İspanya 100 milyon euro ile yüzde 209 artış gerçekleştirdi. Fransa kamu ve özel sektörden aldığı 70 milyon euro kaynakla yüzde 140 artış sağladı. Yunanistan sadece kamudan kaynak alıyor, 22 milyon euro bütçe ile yüzde 92 artırmış. Türkiye kamu ve özel sektörden, bizim hesabımıza göre yarım milyar dolar bütçe harcıyor, yüzde 67 artırmış. Bunun neresi başarı arkadaşlar? Buna başarı diyen varsa, çıksın konuşalım!
“Ya gelir doğru değil ya da TGA bütçesi”
Çok açık ve net söylüyorum ya turizm geliri doğru değil ya da TGA’nın bütçesi doğru değil. Çünkü birbirleriyle orantısı yok. Bu kadar turist geldi ve bu kadar turizm geliri varsa, bunun TGA’ya da yansıması lazım.
“Sen yüzde 67 artırırken Fransa yüzde 209 artırdı”
Evet doğal bir artış var, dünyada seyahat patlaması yaşandı. Alelacele çıkartılmış bir TGA yasasını savunmak için dünyadaki doğal trendleri alıp bunu yaptık şunu yaptık demek kolay. Sen bunu yaparken Fransa ne yaptı da yüzde 209 artırdı.
“Bu kadar ayrıştırıcı bir dönem yaşamadık”
Bunları bilirsek, ona göre tedbirimizi alırız. Efendim uçuyoruz kaçıyoruz, 50 milyar dolar gelir elde edeceğiz. Sektör burada, peki para nerde, araba nerde? Ben başarıdan söz edemem. Türkiye bu dönemden daha başarısız, bu dönemden daha ayrıştırıcı, bu dönemden daha insanları birbirine düşürdüğü bir dönem yaşamadık.”
Moderatör Ayık’ın “Peki bizim turizm meslek yasasına ihtiyacımız var mı?” sorusuna ise Bağlıkaya Şöyle cevapladı: “Bizim turizm meslek yasasına ihtiyacımız var. Bunu on yıllardır söylüyoruz. Gönül isterdi ki bu işin içinde geldiğini zannettiğimiz biri bu işi yapsın. Yapmadı maalesef. İnşallah yeni dönemde kimseyle sorunu olmayan, insanların gözünün içine bakabilen biriyle, birlik ve beraberlik içinde bu işi halledebiliriz.”
