Tourism Today Yayın Yönetmeni Haluk Özsevim moderatörlüğünde yapılan programa TurizmGüncel Haber Koordinatörü Savaş Daş, Turizm Aktüel Yayın Yönetmeni Hasan Arslan ve Turizm Ajansı yazarı Yılmaz Keleş katıldı.
Programda ilk sözü alan TurizmGüncel Haber Koordinatörü Savaş Daş, İngiltere pazarında yaşanan gelişmeler hakkındaki görüşlerini dile getirdi. İngiltere’nin Kırmızı Listesi’nde yer alan Türkiye’nin beklentisinin ilk olarak sarı listeye alınmak, ardından da 27 Haziran’da yapılacak değerlendirmede yeşil listeye dahil edilmek olduğunu belirten Daş, İngiltere’nin seyahat yasakları konusunda katı bir tutum sergilediğini ve beklentilerin aksine haziran ayında yasakları kaldırmadığını söyledi.
İngiltere pazarındaki ihtimalleri Türkiye açısından değerlendiren Savaş Daş, “En iyi ihtimalle 27 Haziran’da sarı listeye, üç hafta sonra da yeşil listeye gireriz. Ama bunlar tabii ihtimal. Bu gelişmelerden sonra oradaki tur operatörler de Türkiye iptallerini temmuz ayına uzattı. Son gelen haber ise, SunExpress’in 22 Ağustos’a kadar Türkiye’ye uçmayacağı şeklinde. Dolayısıyla İngiltere pazarı biraz zor görünüyor.
Rusya pazarına gelirsek, başından beri getirilen yasakların nedeninin politik olduğunu biliyoruz. Türkiye-NATO, Türkiye-ABD ilişkilerinin seyrine göre karar verecekler. Şu aşamada oyalama taktiği sergiliyorlar. Putin Rusya’da yüzde 60 bağışıklık sağlanmadan turistik seyahatlerin olmayacağını söyledi. Belki belirli bir noktadan sonra haftalık sınırlı sayıda uçuş verebilirler. 21 Haziran’dan sonra kısıtlı bir kapasite açabilirler.
Almanya ile ilgiliyse, güzel haberler geliyor. Şu an açılan tek pazar orası oldu. 2021 şu aşamada baktığımızda, bir Almanya senesi olacağa benziyor. Fakat Almanya pazarı tek başına yeterli gelir mi, tartışılır. Kısa Çalışma Ödeneği’nin de en azından temmuz sonuna kadar uzatılması gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Programda ikinci olarak söz alan Turizm Aktüel Yayın Yönetmeni Hasan Arslan, sezona ilişkin beklentilerini ve görüşlerini şöyle dile getirdi: “Almanya’dan gelen rezervasyonların son dakika rezervasyonları olacağını düşünüyorum. Dolayısıyla Almanya’dan önceki yıllara göre daha az sayıda turist gelecektir. Sezon epey ilerledi. Almanya’dan gelecek turist, kayıplarımızı karşılayacak seviyede olmaz.
2019 sezonuyla karşılaştıracak olursak; 35 Milyar Dolar gelir elde etmiş, 55 milyon turist ağırlamıştık. O sezon 5,5 milyon da Alman turist gelmişti. Geçen yıl turizm sezonu pandemi nedeniyle dalgalı bir seyir izlemişti. Ülkemiz 7 milyon turist ağırlamış, 1 Milyar Dolar gelir elde etmişti. Ben 2021 sezonunda bu rakamları yakalamanın bile bir başarı olacağını düşünüyorum. Çünkü sezon çok geç açılacak. Sezonun uzaması turizmciler için bir umut olabilir. Ben bu sezon Türkiye’nin 10 milyon turist ağırlayacağını düşünüyorum.”
Pandeminin iki yıldır turizm sektörünün üstünden silindir gibi geçtiğini ifade eden Turizm Ajansı yazarı Yılmaz Keleş ise, “Almanya pazarından güzel sinyaller alıyoruz. Evet bu durum bizi hayallere sürüklemesin ama, Almanya’nın da Avrupa üzerinde etkisi büyük. Almanya’nın olumlu tutumu, Belçika’yı, Hollanda’yı da tetikler. Almanya’nın rasyonel bir turizm endüstrisi olduğunu, dolayısıyla buradaki gelişmelerin de bizim açımızdan iyiye doğru seyredeceğini düşünüyorum. Almanya Rusya gibi değil. O pazarda siyasi dalgalanmalar çok etkili değil. Almanya, İngiltere hariç diğer Avrupa ülkelerini de olumlu etkileyecektir.
Sezonun hızlı başladığımız haftalarını kaybediyoruz. Ama sezon uzayacak gibi görünüyor.
Rusya’nın kararı tamamen siyasi. Kendi istediği siyasi kararlar alınmayınca hep turizm kartını oynuyor. Ben o pazarın, Rusya’nın istediği siyasi gelişmeler olana kadar açılacağını tahmin etmiyorum. Bizim Rusya’da elimizin çok zayıf olduğunu düşünmüyorum. Almanya nasıl rasyonel bir pazarsa, Rusya da tamamen siyasetin gölgesinde stratejik bir pazar diye düşünüyorum. Kısa Çalışma Ödeneği ise, bence yıl sonuna kadar uzatılmalı. Turizm sektöründeki finansal yıpranmanın etkileri, önümüzdeki yıllarda daha çok ortaya çıkacak” diye konuştu.
14 Haziran tarihinin çok önemli olduğunu ifade eden Tourism Today Yayın Yönetmeni Haluk Özsevim ise, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın NATO toplantısına katılması ve ABD Başkanı Biden ile yapacağı görüşmelerin turizm açısından da çok önemli olduğunu vurguladı. Burada yapılacak görüşmelerin Türkiye’nin yönünü belirleyeceğini söyleyen Özsevim, “Turizm de bu gelişmelere göre yönünü bulacak. Herkes 14 Haziran’ı bekliyor. Yaşanacak gelişmeler, Avrupa ile yakınlaşmamızı ve Rusya ile olan ilişkilerimizi çok etkileyecek. Umarım her şey ülkemizin yararına olur.
Avrupa’da Türkiye’yle ilgili pozitif hava var. Reise büroların önünde Türk vatandaşları sıra oluşturmuş durumda. Almanlar’ın ilgisi de yüksek. Avrupa pazarı bizim için çok önemli. Yıllardır geliyorlar, sadık müşterilerimiz. Çok büyük krizler olmadığı sürece, kararları etkilenmiyor. Umarım Avrupa pazarını iyi bir şekilde toparlarız.
Bodrum, Manavgat, Side, Belek, Antalya merkezde turizmcilerle yaptığım görüşmelere istinaden söylüyorum; sahil turizminde gurbetçiler çok yoğun. Balkanlardan gelen misafirler oldukça fazla, Ukrayna pazarı aktif. Sektör nefesini tutmuş, Rusya’dan gelecek haberi bekliyor. Rusya pazarının kaderi, NATO toplantısına bağlı. Bu toplantıdan bir gün sonra da açılabilir, önümüzdeki nisan ayına da kalabilir. Rusya’da büyük bir soru işareti var.
İngiltere pazarından da pek bir beklenti yok. Her şeyden daha önemlisi, geçen yıl Antalya’da otellerin yüzde ellisi açıldı. Bu yıl geçen yılın aksine otellerin çoğu açıldı. Gelen turist sayısı az olacağı için, bu yıl otellerin masrafını çıkarması da zor. Kısa Çalışma Ödeneği’nin ise devam etmesi gerekir. Herkes çok zor durumda. Ama ben yine de her şeyin iyi olacağını hissediyorum” dedi.
Program katılımcıları son olarak, sezon sonu turist beklentilerine ilişkin açıklamalarda bulundu. Savaş Daş, senaryolar üzerinden ilerleyerek, şöyle dedi: “Almanya ve Avrupa’nın geldiği, İngiltere ve Rusya’nın kapalı olduğu senaryoya göre tahmini 15 milyon olur. Buna İngiltere’yi eklersek 17-18 milyona çıkar. Rusya’nın dahil olmasıyla da sayı 22-23 milyonu bulur. İyi senaryo 23, kötü senaryo 15 milyon.”
Sezon sonu turist tahmini yapan Hasan Arslan, “İyi senaryo 15, kötü senaryo 10 milyon” dedi. Yılmaz Keleş konu hakkındaki tahminini net bir rakam vererek dile getirdi. Keleş, “22 milyon 860 bin turist gelecek” diye konuştu. Son olarak tahminini açıklayan Haluk Özsevim, “Benim de iyi senaryom 18, kötü senaryom 12 milyon” dedi.